Totik Mansiathon Diri Marombou Bani Simbuei

My Blog

This is default featured slide 1 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.This theme is Bloggerized by Lasantha Bandara - Premiumbloggertemplates.com.

This is default featured slide 2 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.This theme is Bloggerized by Lasantha Bandara - Premiumbloggertemplates.com.

This is default featured slide 3 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.This theme is Bloggerized by Lasantha Bandara - Premiumbloggertemplates.com.

This is default featured slide 4 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.This theme is Bloggerized by Lasantha Bandara - Premiumbloggertemplates.com.

This is default featured slide 5 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.This theme is Bloggerized by Lasantha Bandara - Premiumbloggertemplates.com.

Wednesday, October 28, 2015

Partingkian Bandar Hanopan (6)

Oleh: Limantina Siholoho

“Anggo lang be in bongkot, nadilou ma parbagot so minum, paruma so mangan”, nini Harajaan Silou. Ase nadilou ma parbagot so minum, paruma so mangan, ase nalulu ma gan paruma so mangan, parbagot so minum; bonar ni uhurni, dihatahon ma gan marsousou, sada dayok, dua angkal boras, dua amas batuni. “lang humani bongkot”, nini Rayat Sibolonan.
Ase napindo ma gan bonar bani Nagodang ompa Anakboru Huta; dihatahon Anakboru Huta ma ompa Pamogang, ase na palu gonrang, nisousou dua tumba boras, sada dayok, onom amas batuni. Nada humani bongkot.
Ase napindo ma use uhum bani Tuan Nabolon. “Manangar ma gamot gonup ompa anak raja barang ulubalang ni Raja Silou Bolak bani hatangkin. Ase mapoltik suhulni pue dijamah paruma, ase mapoltik suhulni agadi digolom parbagot; onggo harani bonang sagogoh gonup ma utang dua puluh ompat; in pe dibaen domma manangar ulubalang ni Raja Silou Bolak do ase das nansa in; ambit lang da dop manangar Raja Silou Bolak, hansa ma namine tolu amas ibaen lang be bongkot sousou.” Ase tertawa ma halak na mabue. “Sonin ma tongon”, nini halak na mabue.
Ase ditogu Rayat Sibolonan ma hu rumah Harajaan Silou, mangihut ma gamot gonupan. Ase diamparhon Rayat Sibolonan ma gan ape di rumah ompa ampik-ampik hundulan ni Harajaan Silou. Ase disalin Rayat Sibolonan ma Harajaan Silou, dibere gotong, dibore hiou, dibore pamonting, dibore baju. Ase dibunuh Rayat Sibolonan ma hambing sada, babuy sada parualuhon pangambangini bani Harajaan Silou, diborehon ma omas sapulu onom ringgit bani Tuan Nabolon, diborehon Tuan Nabolon ma bani Harajaan sini Silou.
“Lang da sah sonin, Tuan Nabolon”, nini Harajaan Silou. “Ase pe hatangku di Tanoh Silou on, binaen ni Rayat Sibolonan do,” nini Harajaan sini Silou.
“Sonaha ma in nani manguda, ianggo lang be ham ra mangalohon omas na sapulu onom ini, pala-palani namine ham marholong ni ate, alohon ham do namin omas on,” nini Rayat Sibolonan. “Rayat Sibolonan!” nini Tuan Nabolon, “Ageni lang ialohon manguda, ulang marlohe uhurmu, marsahap hanami lobe ampa Nagodang,” nini Tuan Nabolon.
“Ase sonaha ma ninta lo hita gamot Nagor Laksa on, naikkon hita ma lah goran ni manguda”, nini Tuan Nabolon dompak Nagodang. “Ia nanaikhon ma goranni tuhan, atap manise ma holi ulubalang ni Raja Silou Bolak.” Ia manise Raja Silou, munsuhkon hita,” nini Tuan Nabolon.
“Ia sonin sonaha ma bahen hita goranni tuhan, Tuan Nabolon?” nini Nagodang. “Tuan Silou ma bahen hita, ninta gonup gamot Nagor Laksa on, ulang sirang panriahta,” nini Tuan Nabolon. “Ia sonin, sonaha ma bahen hita goranni tuhan, Tuan Nabolon?” nini Nagodang. “Tuan Silou ma bahen hita goran ni Harajaan Silou,” nini gamot Nagor Laksa. “Ase Tuan Silou ma tongon ninta alo amang na mabue.”
Ase ditangar Raja Silou Bolag ma gan baritani, domma dinaikhon goranni Harajaan Silou, Tuan Silou ma goranni. Suhun ma ualuh borngin, mate ma Raja Silou Bolag.
Itangar Tuan Silou mariah hata ni bodil di Gunung Silou. Ase hadudu ma gan Tuan Silou humbani Nagor Laksa laho hu Gunung Silou, jumpah ma gan bokas ni bala. “Lang pe sah hita hun suah in,” nini Tuan Silou dompak si Juhar ompa si Birong ompa si Baresa, “ijon ma lah iankon hita,” nini Tuan Silou.
Ase roh ma gan munsuh ondi tampe ma gan bani hanopan, mangidah ma gan si Birong, ase dilelehon si Birong ma gan, sor ditampul ma parsaholat Raya namargoran si Arisma gan goranni; ase maporus ma gan si Arisma hu suah mangalop Pan Dirman ompa Ompu ni Huala. Ase diatur ma gan bodil sapulu dua, ase dibodil Pan Dirman ma gan si Birong, pinggol-pinggol pe gan lang ra nahit, ipantom pe bani buringan, buringan pe bartong do mardalan; isintak ma gan podang, podang pe lang tarsintak lohat dibagas sarung. Lumpat ma use si Arisme hu suah.
“Rajanami o-u! Ai ma huagak Tuan Silou, ia bodil pe lang ra bingkas, buringan pe bartong do napantomkon, pisou pe lang tarsintak,” nini si Arisma.
“Ah holhol ni parsaholat on ma manggoluh,” nini Raja Raya.
“Rajanami o-u! Sonaha pe nimuyu, pitu ma tilagah bani tontonku,” nini si Arisma, “martomu ma Bah Bapil ompa Bah Baulian bani tontonku, domma jadi gundur pusu-pusungku mangidah Tuan Silou”, nini si Arisma. Ase mandorak ma gan Tuan Ompu ni Huala: “Bapa o-u! Na dop manaban do hita, jadi ditaban halak, lang be hita mulak hu Raya. Roh ma si Parsilou Bolak mangayak Pagar Jandi, lang be tarbolus”, nini Ompu ni Huala. “Sonaha man dibotoh ham uhur?” nini dompak Raja Raya.
“Ia sah Tuan Silou ia, aha tarulah dipangan; sebe na indahan”, nini Raja Raya. Ase diugei ma gan sanggeni, dibuat ma gan sortali simarhotang, golang puntu sada, harandam sada.
“Sonin ma in alo Pan Dirman, pak do ham mamboba hatangku bani lae?” nini Raja Raya. “Pak do lani Rajanami”, nin Pan Dirman.
“Ia pak do ham, boba ham ma bajutkon bani lae,” nini Raja Raya; inahkon Raja Raya ma gan sortali ondi ompa golang puntu ondi ompa harandam. “Ia hatangku bani bobaonmuyu,” nini Raja Raya: “Ulang diambat ham, Tuan Silou, Raja Raya, sababni ialah Raja Raya pe Gunung Silou, salah domma dipahoruskon Raja Rubun ompa Raja Dunia, nini Raja Raya.”
Ase diboba Pan Dirman ma gan bajut ondi; ase diparhatahon Pan Dirman ma Harajaan Tuan Silou: “Ulang diambat ham Raja Raya, ase dialah Raja Raya pe Gunung Silou, namarhalani dipahoruskon Raja Silou Bolag do Raja Rubun ompa Silou Dunia. Na ham bajutni Raja Raya on, pudun ualuh borngin; ia hata ni pudun in, ia sihol do gan ham bani boru hun Raya, in ma das dijin na satimbang badanni,” nini Pan Dirman; ia madear do uhurmuyu, mardomu di Pagar Tongah ma bani pudun.”
“Raja Raya ma hapeni na mambotoh ahu lang siat di Silou on”, nini Tuan Silou. “Lopus ma Rajanta hu Raya, mulak ma ahu hu Nagor Laksa,” nini Tuan Silou. Ase lopus ma bala ondi hu Raya.
Ase suhun ma ualuh borngin, laho ma Tuan Silou hu Pagar Tongah, jumpahsi ma di rumah ni Pai Bahe puang anakboru Raya, ididah Tuan Silou ma anakboru ondi ompat puluh pinahe, dua do puang anakboru, sada humbani Raya Simbolon, sada humbani Raya Bayu.
Ase disuruh Raja Raya ma Harajaan Raya namargoran si Tomba ompa Pan Dirman hu Pagar Tongah. “Sonaha ma hata bobaonnami rajanami?” nini Pan Dirman.
Ase dihatahon Pan Dirman ma hatani Raja Raya: “Tuan Silou e, adong hatani Raja Raya: ia sihol do hita gan marinang bani puang anakboru, tangkap ham ma gan di alaman bolag di panortoran,” nini Pan Dirman.
Haru ma gan uhur ni Harajaan Silou; na ija ma on nani puang anakboru? ninuhur ni Tuan Silou. Ase laho ma gan Tuan Silou hu pongkalan Homban. “Aha do baenonta lani hu pongkalan on tor tangis-tangis?” nini Ompung ni Pai Bahe. “Ase au tangis, lang hutandai puang anakboru Raya”, nini Tuan Silou. “Ulang ham tangis, boi do hutuduhkon bamuyu”, nini ompung ni Pai Bahe. “Ia lang be marpahean, ia ma puang anakboru Raya Simbolon sada, puang anakboru Raya Bayu sada”, nini ompung ni Pai Bahe.
Ase mulak ma gan Tuan Silou hu huta, jumpahsi manortor anakboru na opat puluh, ia puang anakboru marilah ma gan di alaman bolag. Ase ditangkap Tuan Silou ma gan puang anakboru haduasi, dihamunkon sada, dikaoskon sada; diboba ma hu rumah ni ompung ni Pai Bahe.
Ase tangis ma gan anakboru na opat puluh ondi ibaen lang sidea itangkap Tuan Silou.
Ase das ma gan di rumah, diuge anakboru Raya ma gan tampahni, dibuat ma hiou gatip, gotong batik sada, baju alamkari sada, pamonting sada, sompa gan goranni, panalinni puang anakboru Raya. Ase diamparhon ma gan ape pitu hali pitu lapis, ase dipahundul puang anakboru Raya ma gan Tuan Silou bani ape pitu hali pitu lapis; hun siamun ni Tuan Silou ma Puang anakboru Raya Bayu, humbani kaos ni Tuan Silou ma Puang Anakboru Raya Simbolon.
Ase diberehon anakboru Raya ma gan dembanni, sangkababah pe puang anakboru ondi mamberehon demban bani Tuan Silou. Ase dibuat puang anakboru Raya ma gan sarana ibaengi demban ma sarana ondi; diberehon puang anakboru Raya ma sarana ondi bani si Juhar ompa si Birong ompa si Baresa. Ase: nam amang, marpuran ham ulubalang ni Tuan Silou. Sonin ma i amang: ulang be ham sirang ompa Tuan Silou, harani ham do hansa huidah na rup hu suah, rup hu buntu, namantaruhkon Tuan Silou hu kahan hu huluan; on ma bamuyu sabehu hiou sada be nasiam ulubalang ni Tuan Silou,” nini puang anakboru Raya.
Ase disuruh puang anakboru Raya ma gan si Baresa manolkas bodil, ase laho ma si Baresa manolkas bodil hu alaman bolag. Ase: “marolop-olop ma hita,” nini ompung ni Pai Bahe. Ase marumpasa ma gan ompung ni Pai Bahe, ia umpasani: “Mapir ma batu gingging, rage batuni jala, mora ma hita madingin, nin Ompung Naibata. Manumapak ma Boru Saniang Naga. Ase marolop-olop, olophon hita ma alo amang na mabue!” Ase iolopkon na mabue ma gan di rumah ni ompung ni Pai Bahe.
Ase disuruh puang anakboru Raya ma mulak Pan Dirman hu Raya. “Sonaha ma lani hata bobaonku?” nin Pan Dirman. “Ia hata bobaon: domma hanami ditangkap Tuan Silou haduasi”, nini puang anakboru Raya. Ase laho ma gan Pan Dirman hu Raya, ase disuhutkon Pan Dirman ma bani Raja Raya: “Domma ditangkap Tuan Silou puang anakboru haduasi”, nini Pan Dirman. “Ia sonin ma lo Pan Dirman, hatahon ma bani Harajaan Raya on gonupan dusun Raya on,” nini Raja Raya.
Ase himpun ma gan sin-Raya gonup diparayak Pan Dirman. “Ia domma diparayak ho, alo Pan Dirman, sin-Raya on gonupan, laho ma ham mulak hu Pagar Tongah, hatahon bani dakdanahin iboba hu Tanoh Raya on Tuan Silou ia”, nini Raja Raya. Ihatahon Pan Dirman ma bani puang anakboru Raya, ase diboba puang anakboru raya ma gan Tuan Silou hu Raya; das ma gan di Raya Simbolon Tuan Silou, ase hundul ma gan Tuan Silou ompa puang anakboru Raya di sampalan.
Ase: “Das ma di sampalan ai Tuan Silou,” nini Pan Dirman, “Rajanami!” “Ase sadiha lani bueini nasilawe ia alo Pan Dirman?” “Ualuh puluh Rajanami! Dija ma rumah bani rumah ni Tuan Silou?” nini Pan Dirman. “Di rumah bolon, sikaos laho hu bagas.”
Ase dialopi ma Tuan Silou hubani sampalan: “Tuan Silou! Laho ma hita hu rumah,” nini Pan Dirman. Ase das ma di rumah Tuan Silou, ase lang da dong namarhatahonsi, das pe gan ompat borngin ase disise gamot gan Tuan Silou.
Ia panise ni Pan Dirman: “O Tuan Silou! Adong hatani Raja Raya hataonkonku bamuyu,” nini Pan Dirman. “Pan Dirman, sonaha ma hataonkon bangku?” nini Tuan Silou.
“Ia hatani Raja Raya: Na sibar ja do gan Tuan Silou  sihol di Tanoh Raya on?” nini Pan Dirman. “Gonup do au sihol, alo Pan Dirman, bani Tanoh Raya on,” nini Tuan Silou. “Ia gonup do Tuan Silou sihol bani Tanoh Raya on, iborehon ma bangku sada batu Pandapatan ia,” nini Raja Raya.
Dihatahon Pan Dirman ma bani Tuan Silou, lang be gan tarparhatahon Pan Dirman Tuan Silou ompat borngin. “O Rajanami!” nini Pan Dirman, “ompat borngin ma lang tarparhatahon au Tuan Silou,” nini Pan Dirman.
“Ase lulu ham ma lo Pan Dirman Tuan Silou. Aha do gan turi-turianni ase lang tarparhatahon Tuan Silou?” nini Raja Raya. Ilulu Pan Dirman ma gan Tuan Silou.
“Ibaen nape dong marpodah Ompung Naibata,” nini Tuan Silou. “Madear do naberehon sada,” nini Ompung Naibata. Ase diberehon Tuan Silou ma gan bani Raja Raya.
Ase disuruh Raja Raya ma Pan Dirman mangaturhon mambuat unte ompa manggiling bau-bauan. “Domma lani,” nini Pan Dirman. “Ia domma, aturhon ma jolma on gonupan, gonrang, sarune, parmunsak, bodil mangiringhon hanami laho maranggir ompa lae ompa dakdanahin”, nini Raja Raya.
Ase naaturhon ma gan laho hu bah Tuan Silou, odor ma gan Tuan Silou ompa puang anakboru Raya ompa Raja Raya ompa Puang Bolon Raya; gorop hata ni bodil ma gan, dorang hata ni gonrang, menet ni arah-arahan diiringkon parmunsak laho hu bah. (Bersambung)
Share:

Partingkian Bandar Hanopan (5)

Oleh: Limantina Siholoho

Ase diboba Rayat Sibolonan Dili ma gan Harajaan Silou hu rumah, isalin Rayat Sibolonan Dili ampa Pamogang Dili Harajaan Silou na ompat halak, ipajujungkon ma boras bani uluni “ulang mali tondi”, nini Rayat Sihabolonan Dili Ampa Pamogang Dili, marhata bani Harajaan Silou. “Ia dop ham holongan ate, Rayat Sihabolonan ampa Pamogang Dili, igalar ham ma utang na dua puluh, taruhkon ham ma ahu mangadap hu bani Raja Dili.”
“Nim ma in Tungku; pabunuhkon ahu do hape uhurmuyu, laho pabunuhkon ahu hubani parsaholat Siantar ai.” “Sis, Batak”, isintak horis. Ase sihol ma uhur ni sini Silou mamunuh Raja Dili; ase isintak halasan. Ase roh ma Pamogang ampa Rayat Sihabolonan Dili: “Harajaan sini Silou! Ulang ibunuh ham Raja Dili.” “Anggo sonin ma nimu, alo Pamogang ampa ham Rayat Sihabolonan Dili, marulak ma au lobei hu Tanoh Batak.”
Ase das ma ia di Tanoh Batak, ase mulak ma hu Raja Rubun. Ase ditangar Raja Silou Bolag ma baritani das ma di Raja Rubun, ase disuruh ma ulubalangni manggompangi di Sahang Barak, mamunuh Harajaan sini Silou ase ulang lopus marayak Tuan Nabolon Silou hu Nagor Laksa.
Ase lopus do hu Nagor Laksa Harajaan sini Silou martomuhon Tuan Nabolon Silou. Ase domma martomu Harajaan sini Silou ompa Tuan Nabolon Silou. Ase: “Sonin ma in, alo Pai Bosar, ase hatahon ma hatangku bani Pai Marjilir”, nini Harajaan sini Silou. “Ase das ma manguda dijon alo Pai Marjilir ompa ho alo Pai Bosar: sonaha ma riahta di Nagor Laksa on, ase sada ma riahta?” nini Tuan Nabolon mandokkon Pai Marjilir ampa Pai Bosar, “Sonaha ma nindia?” “Ia sada ma nimu, sada ma ninnami, Tuan Nabolon”.
Ase ditangar Raja Silou Bolag ma barita ni Haraan sini Silou das ma di Nagor Laksa, ase dipanggil ma Nagodang Simbolon ompa Nagodang Malayu mangarahkon parsaholat. Ase roh ma parsaholat ondi: “Aha do lani Rajanami pamanggilonkon bannami?” “Ase alop handian ma babi parompatan hu Nagur Laksa.” Ase kehe ma sidea ratus dua puluh mamboba buluh panlomangan hu Nagor Laksa.
Ase manise ma Harajaan sini Silou: “Sonaha handian na roh hun Silou Bolag in ase mamboba buluh?” “Harajaan sini Silou! Adong gan babi ijon bani patungon ompat nini Raja Silou.” “Ase babi ni ise ma patungon dian?” nini Harajaan sini Silou. Ase mabiar ma Nagodang mangkatahonsi, ase mulak ma hu Silou Nagodang ondi.
Ase tangis ma Harajaan sini Silou di alaman, ase laho humani ma ia hu parhobonan, di parhobonan pe tangis humani do Harajaan sini Silou ondi. Ase manise ma Ompung Naibata: “Ase aha do tangisanmu hompu di parhobonan in?” nini Ompung Naibata. “Sabapni ahu tangis, mabolag ma tanoh namine husiar, ase dija pe lang be dong hapeni hasohanku nini uhurhu”.
“Ulang ham tangis hompu, anggo ra do ham mangihutkon podahku.” “Sonaha ma podahmu Ompung?”
“Ulang ham mangomou bani hata, ulang ham mangomou bani padan, ase marmunsuh pe ham magira, dabere pudun do lobe ase marmunsuh ham magira”, nini Naibata ondi. “Ia lang da ham mangomou hompu, adong do magirah tanoh hatijakanmu.”
“Ia dong do tanoh hatijakanku, bere ham ma au ajimat bani hasomanku sadokah au manggoluh.”  “Ia sihol ma ham bani ajimat, ase laho ma ham hu Sahang Nabolon, ia padanta martomu pangului mata ni ari.”
Ase torang ma ari, ase laho ma Harajaan sini Silou ondi hu Sahang Nabolon, ase jumpahsi ma parlanja ualuh halak sadalanan, anak Purba Tua. “Laho hu ja do hita lani?” nini si Manruntabe. “Laho hu Raja Rubun do.” “Ase marpuran hita lani.” “Lang be au marpuran, mabarah ayakanku.”
Ase marsipisar ma ia mardalan, madohor ma Bah Ambalotu ase golap ma ididah gonup nagori on, ase sangkolag nari man dididah nasiang, ase dilintuni Harajaan Silou ma gan na masiang ondi, tong do masiang sangkolag idah Harajaan Silou. Mulak pe ia hu pudi, tong do masiang sangkolag idahHarajaan Silou. Diulakkon ma gan dilintuni Harajaan Silou, suhun ma lima hali.
Ase manilok ma gan Harajaan sini Silou ondi, ase iulakhon ma hu pudi, ase diulakhon dikawahkon ase romban humani do dididah ampa silok ondi. Ase diulakhon ma diporih ase bani silok ondi do dididah humani; ase ditangkap ma silok ondi, ase marumbak ma gan Harajaan sini Silou ondi ompa silok ondi ase mardopor ma gan taligorani dibaen ngalut dibogehon Harajaan sini Silou ondi.
Ase manise ma Ompung Naibata ondi: “Ase mahua ham ase modom hompu?” “Ase adong huidah magerger, ase lang da tarbuat ahu Ompung!” “Aha ma ase boi dibuat ham, nadadong boi hatamu bangku hompu.”
“O alo Ompung, bani na i pudi pe marsogot hutanohkon do bani ase ulang lupa na i pudi ni na i pudianku, ase ulang lupa martaringati ham Ompung, Ompung Naibata.”
“Ai sonin do hatamu hompu, ase ham do marsogot sudihon di Tanoh Silou on. Ase kehe ma ham hompu.” Ase hundul ma gan Harajaan sini Silou. “Ase jongjong ham ma lobe.”
Ase didah ma pinggan pasu ase gerger ma dididah; ase ditangkap ma gan na gerger ondi, ase lumpat ma hu siambilou, ase dikawahkon ma hu siambilou, ase lumpat ma hu lobe-lobeni, ase tombob ma ia hu toruh. “Ase mahua ham ase tombob hompu?” “Sabapni ahu tombob Ompung, adong huidah magerger, lang tarbuat ahu.”
“Ase lang tarbuat ham hompu, lape dong ahu parpodah bamu hompu.” “Sonaha ma lani podahmu Ompung Naibata?”
“Ia podahku hompu, ase daanggir ma marsogot. Ia gorakni anggirmi: Ia margorak ma humbani sihamun, monang ma hita marmunsuh. Ia margorak ma humbani siambilou, alah ma hita marmunsuh. Ia margorak ma humbona, ase monang ma hita marmunsuh. Ia margorak hampit ujung-ujung ase alah ma hita marmunsuh.
“Ase suhun ma padanta hompu: ase das ma bamu na hasilianku bani hasomanmu, bani pagarmu, bani sihawalmu, bani sumbahonmu marsogot hompu, ase martonah ham bani na i pudimu. Ia mulak ma ahu holi, ase hosahku ma dididah ham, sorangku ma diboge ham, rupangku lang be dididah ham hompu”, nini Ompung Naibata: “Ase jongjong ma gan hompu”.
Ase jongjong ma Harajaan sini Silou ondi, ase ditangkap ma na magerger ondi, ase domma dapotsi. Ase didilou ma di Juhar ompa si Baresa ompa si Birong ompa na ualuh ondi sip-Purba Tua ondi. Ase roh ma gan hasomanni ondi, ase lintun ma gan ia ase iihutkon hasomanni ondi ma.
Ase das ma gan ia i Bah Ambalotu. “Buat ma, alo Juhar, bulung langge ai, pindo alo Juhar unte ai bani Guru Baresa ompa hiou putih, ase pisat unte in alo Juhar.” “Dop ma hupisat alo Harajaan sini Silou.” Ase ianggir ma gan Pandapatan ni Harajaan sini Silou ondi. Ia domma gan sidea maranggir, ase laho ma hu Raja Rubun.
“Roh hunja ham ompung?” nini Pamogang Pamolaha. “Roh hun Nagor Laksa.” “Marbanggal dope tuahku, dong pe mulak dope ham hujon, laho ma hita hu rumah.”
Das ma gan di rumah, ase dibore hiou, dibore gotong, dibore baju, dibore pamonting, dibore raot takah tundun, ibuat ma gan hambing, dibuat Pamogang Pamahala. Ase laho ma gan sidea hu bah maranggir, ase dipasungkup Pamogang Pamahala ma gan sinjata mangiringkon sidea hu paranggiran; mulak ma sidea hu rumah; ase das ma gan di rumah ase mamohul ma gan sidea.
Ase mulak ma gan Harajaan sini Silou hu Nagor Laksa. Ase marhata ma Rayat Sibolonan bani Harajaan sini Silou: “Harajaan sini Silou! Marutang ma gan ahu ratus dua puluh bani Raja Silou Bolag, halani bonang sagogoh, ase ambungkon ham ma hatamu, Harajaan sini Silou, bani Tuan Nabolon. Ia lang be holi bongkot hatamu in, marutang pe au, lang be malungun uhurhu”, nini Rayat Sibolonan Silou.
“Sonin ma in Tuan na Bolon Silou, onggo sonin do, ase tumu ma lobe gamot Nagor Laksa on, ase diboge hatangku”, nini Harajaan Silou.
Ia hatangku siburingan tolong do hansa”, nini Harajaan Silou. “Ia madear uhur dian napahe hatangkin; ia lang malas uhur, naambungkon hatangkin”, nini Harajaan Silou. “Ise ma lo amang na mabue na pak marutang saratus dua puluh harani bonang sagogoh?” Nadong na ra marbalos.
“Sonaha ma in, alo Tuan Nabolon, domma hupindo hata hubani na mabue, nadong na marbalos”, nini Harajaan sini Silou. “Sonaha ma in alo Tuan Nabolon?” nini Harajaan sini Silou.
“Ia lang be dong na ra marbalos, tuannami, hita sonaha ma pintor ni uhurmuyu?” nini Rayat Sibolonan. “Ia pintor ni uhurhu namine nasousouhon ma namin samah parinangon, sada dayok, saangkal boras, saamas batuni.”
“Nada dong bongkot”, nini Rayat Sibolonan.
Share:

Partingkian Bandar Hanopan (4)

Oleh: Limantina Siholoho

In ma turi-turian ni sintua na lumpat hu Pane.
“Urangkaya Madayung!” nini Raja Pane, “roh hujon Harajaan sini Silou, atap aha do gan parayakon ni hu Pane on”, nini Raja Pane, “sahalaksi huidah sadalanan.”
“Sonaha ma tongon Harajaan sini Silou, aha do baenonmuyu na roh hu Pane on?” nini Urangkaya Madayung.
“Ahu, ase roh ahu hu Pane on, domma ipahoruskon Raja Silou Bolak Raja Rubub”, nini Harajaan sini Silou.
“Ianggo sonin ma tongon, balou ma sahalak ham sadalanan”, nini Raja Pane. “Ulang ham sahalak-sahalak sadalanan, on ma hasomanmuyu, nini Raja Panei; diborehon ma si Juhar, ia ma na lobeni Partanjabatu; ia Partumbak Dolog na marmorgahon Girsang.
Ase laho ma use Harajaan Silou hu Siantar. Ase diparhatahon Harajaan Silou ma gan Urangkaya. Manise ma Raja Siantar: “Urangkaya, ise do in?” nini Raja Siantar. “Harajaan Silou!” nini Urangkaya. “Sonaha in ase sada ham sadalanan?” nini Raja Siantar. “Ia huidah sapari, songon panagalan longa do huidah jolma mangirikhon ham Raja Silou; in gonup do arta raja mangiringkon ham”, nini Raja Siantar.
“Mulahsi sahalak au sadalanan, domma ipahoruskon Raja Silou Bolak Raja Rubun, inang pe domma iboba Raja Asih, botouhu sada, anggingku sada, in ma mulahsi sahalak au sadalanan”, nini Harajaan Silou.
“Ia sonin ma tongon balou ma sahalak ham sadalanan”, nini Raja Siantar. “Sonin pe ulang mali tondimuyu, nini Raja Siantar, “on ma hasomanmuyu sada.” Diborehon Raja Siantar ma si Birong na marmorgahon Sipahutar, ia ma na lobeni si Rahalam na marmorgahon Sipahutar di Tanoh Dolog.
Ase laho ma use Harajaan Silou hu Tanoh Jawa: “Aha do nani bahenon ni Harajaan Silou hu Tanoh Jawa on?” nin Raja Tanoh Jawa.
“Ahu, ase roh ahu hu Tanoh Jawa on, domma ipahoruskon Raja Silou Bolak Raja Rubun”, nini Harajaan sin Silou.
“Ia sonin ma tongon balou ma ham sahalak sadalanan; age sonin ulang mali tondimuyu”, nini Raja Tanoh Jawa. “On ma bani hasomanmuyu”, nini. Iborehon ma si Baresa namarmorgahon Tambunsari, in ma ase dong do gan ompat sadalanan Harajaan Silou.
Laho ma gan hu Dili marayak Puangta Dili. “Aha do nani parayakon ni Harajaan Silou hu Dili on?” nini Puangta Dili.
Ase dilulu Pamogang ma gan Harajaan Silou: “Aha do parayakonmuyu sini Silou hun Dili on?” nini Pamogang. “Ia parayakonhu hu Dili on: Domma ipahoruskon Raja Silou Raja Rubun; domma iboba Raja Asih inang hu Asih,” nini Harajaan Silou.
Ase diborehon Puangta Dili ma gan hundulan ni Puangta Dili. Ase diboba-boba Harajaan Silou ma ape ni Puangta Dili, hu bah pe diboba-boba Harajaan Silou ma barang hu juma.
“O Harajaan Silou! Mambahen judi ma ham use, Judi Tangtang Namur”, nini Puangta Dili. Ase dibahen Harajaan Silou ma gan judi ondi, ia ma gan Judi Tangtan Kahe. Adong ma ma gan tara dapot Harajaan Silou, ia gam dipambolini hiou sinde; ia ma gan diparabit Harajaan Silou.
Ai manise ma Puangta Dili: “Adong ma hape hioumu hiou sinde?” nini Puangta Dili dompak Harajaan Silou.
“Dong ma Tuanku; dibahen domma isuruh ham au mambahen judi, dong dapot au tara otikon, in ma ase dong pambolingku”, nini Harajaan Silou.
“Boba ma apehon”, nini Puangta Dili. Ase diboba Harajaan Silou, iambungkon ma bani ompa ape ondi hubagas paya, sidalian ni Harajaan Silou ase ulang mamboba ape hundulan ni Puangta Dili.
“Pasah-pasah ma ham Harajaan Silou”, nini Puangta Dili.
“Tuanku, ulang ma ahu dibunuh ham, sedo in niutuskonku; porih ham age hiouhon marapu ma bani hubang; ambit niutuskonku, lang be holong ateihu sonin bayu ni hiouhin? Das lang be namin holong ateihu?” nini Harajaan Silou.
“Harajaan Silou e, onggo sonin ma hatamu, ulaki ma mambaen judi”. “Siulaki ma tongon”, nini Harajaan Silou. Ase diulakkon Harajaan Silou ma mambaen judi di Tanoh Dili.
Ditangar Raja Silou Bolag adong do gan mambahen judi di Tanoh Dili, ase disuruh Raja Silou Bolag ma Nagodang Malayu ompa Nagodang Simbolon, marayak Raja Siantar.
“Sonaha ma nani hata bobaonnami?” nini Nagodang Malayu ompa Nagodang Simbolon. “Ia hata bobaon: “Ulang ma dua mata ni ari di Tanoh Silou on, sonin ma hata bobaon.”
Ase laho ma gan Nagodang Simbolon hu Siantar, ase diadap Nagodang Simbolon ma gan Raja Siantar. “Aha do baritamuyu Nagodang Simbolon?” nini Raja Siantar. “Adong hata ni Raja Silou Bolak: Ulang gan dua lian sasangge, nini Raja Silou, i Tanoh Silou”.
“Iak ma ningku Nagodang Simbolon, sadiha ma nani bala tagangonku?” nini Raja Siantar dompak Nagodang Simbolon.
“Ia dong do gan namine boi dipaborhat ham, agendo pitu ratus.” “Onggo-onggo nansa in”, nini Raja Siantar.
Ase dipaborhat Raja Siantar ma Raja Baringin laho hu Dili; das ma gan di Dili Bala na pitu ratus ompa parsaholat ni Raja Siantar na margorankon Parbaju Sigalunggung.
Manise me Pamogang Dili: “Aha do nani ayakan ni sin Siantar in hu Dili on?” nini Pamogang Dili. “Ia parayakonnami: Adong gan di Dili on Harajaan Silou mambahen judi, Judi Tangtang Namur”, nini Gamot Siantar. “Dong do tongon”, nini Pamogang Dili.
Roh ma gan Raja Baringin hu parjudian Judi Tangtang Namur, ginolom ni Harajaan Silou. “Marjudi au mangkela!” nini Raja Baringin dompak Harajaan Silou.
“Ulang hita marjudi lani”, nini Harajaan Silou. “Saamas ansogot, saamas bodari tinjou ni ulubalangta, boi do hutarahon”, nini Harajaan Silou. “Marjudi do ahu mangkela, sonin halak, sonin ahu.” Mintor itangkap Raja Baringin ma porang, marjudi ma Raja Baringin, talu dua puluh amas. Ase dilumpatkon Raja Baringin ma utangni ondi, laho ma ia hu rumah.
“Martondok ma lobe judi on alo amang, mangayaki ma ahu lobe”, nini Harajaan Silou. Ase didilo Harajaan Silou ma si Birong ompa si Juhar ompa si Baresa, ase odor ma gan sidea na ompat ondi. Das ma gan di rumah: “Galari hita lani utangta ondi”, nini Harajaan Silou.
“Sonin ma mangkela, eta ham ma hu toruh in”, nini Raja Baringin, “di horbangan ai pe au manggalar”, nini Raja Baringin. Ase marbaju ma gan Raja Baringin baju sarumpitpit; ase dipartomuhon Raja Baringin ma Harajaan Silou.
Ase ditangkap Harajaan Silou ma rinsung ni Raja Baringin. Ase manise ma puanglima ni Raja Baringin parsaholat Parbaju Sigalunggung, ase kehe ma bala na pitu ratus.
“Paulak alo Raja Silou rinsung ni Raja Baringin in”, nini bala na pitu ratus. “Nada au paulaksi ianggo lang digalar utangni bangku”, nini Harajaan Silou. “Ianggo lang da ipaulak ho, ibunuh hanami ma ham”, nini puanglima ni Raja Baringin.
Ase roh ma gan Rayat Sibolonan Dili ompa Pamogang, mintor didahop Rayat Sibolonan ma Harajaan Silou. “Ise do na mandahop au on, jolma sonaha do in?” nini Harajaan Silou. “Jolma bonar do”, nini Rayat Sibolonan Dili.
Ase ditogu ma gan hu alaman bolag, tumpu ma gan gamot Dili hu alaman bolag. Manise ma halak na mabue: “In ma Harajaan Silou ia?” nini halak na mabue barang anakboru. “In ma”, nini Pamogang.
Share:

Partingkian Bandar Hanopan (3)

Oleh: Limantina Siholoho

Ase mulak ma use Raja Silou Dunia hu Silou Dunia. Ase tubuh ma gan anakni dua anak dalahi, sada anak naboru, pinupus ni Puang Bolon Silou Dunia, ase dong homani ma gan anak ni Raja Silou Dunia panogolan ni Harajaan Parti Malayu, sadasi do sainang.
Ase mangarah marmunsuh ma gan Raja Silou Bolak bani Raja Silou Dunia, ase marhata ma gan gamot Silou Dunia bani Raja Rambe Nabolak, marhata ma Raja Rambe Nabolak bani harajaan Jayu hu Sorbajadi.
Ase borhat ma bala sahuling, manggual ma si Barotbot, manarune ma si Metmet, borhat humani ma si Pisang Buil dihut humani ma Pametar Marabut. Ase borhat ma Raja Silou Dunia laho mangalah Suha, martumpu ma gan raja gonup barang Harajaan Jayu barang Harajaan Gunung-gunung, martomu ma gan bani Sigurung-gurung.
Manggorop ma hata ni bodil ompa arah-arahan. Borhat ma Raja Silou Dunia, lang be sip hata ni bodil ompa gonrang arah-arahan das hu tanoh Nagara rohsi das hubani Sigurung-gurung.
Tumpu ma dibani Sigurung-gurung raja gonup ompa bala sahuling, naporang ma Suha Bolak; mate ma si Pisang Buil, mate ma Raja Silou Dunia, mate humani ma Sibayak Parbosi, mate humani ma Raja Hanopan, mate ma siahpuluh puang lima ni na marporang ondi.
Ditangar Raja Silou Bolak gan domma mate Raja Silou Dunia, ase disuruh Raja Silou Bolak ma gan Nagodang Simbolon ampa Nagodang Malaya marayak Urangkaya marompat hu Batu Bara. Mangarah ma Urangkaya marompat hu Sibarou: “Horas hita ma gan Silou Dunia.” Naboba ma gan hu Silou Bolak, ase natangkuhkon ma Tuan Poltak di Silou Dunia. Ase mambuat boru ma gan hu Banua Holing na margorankon si Tabo, ia ma gan bani Puang Huta Silou Dunia.
Ase mamasuk huta ma gan anak ni Raja Silou Dunia panogolan ni Sibayak Jambur Lige di tanoh Raja Rubun, na martapiankon Bah Kare, namarsampalankon Rih Sigom, namartalunkon Sibaganding.
Sonin ma nabasaia bona ni Raja Rubun.
Ase adong ma gan ayam ni Raja Silou Bolak di atas Dolok Matondang; ase ditangar Raja Asih ma gan baritani, Gajah Putih ayamni, Gajah Putih di Dolok Matondang. Ase disuruh Raja Asih ma gan Pamogang Pamallaha mangalop Gajah Putih hu Dolok Matondang, dotongoskan Raja Asih ma omas satangan baju bani Raja Silou Bolak.
“Ianggo lang dong roh hujon Raja Asih, nada dong tartogu Gajah Putih”, nini Raja Silou Bolak.
Ase roh ma gan Raja Asih hu Huala Badage, ase dipaingkat Raja Asih ma Sabudagar Napitu mangalop Gajah Putih.
Roh ma nini Raja Silou Bolak: “Nada dong na tartogu Gajah Putih; ianggo sedo horsik nirutas bani tinali ni Gajah Putih, nadong ra mardalan Gajah Putih”, nini Raja Silou Bolak.
“Sonin do hapeni use hata ni Raja Silou Bolak, parpadunguini do hape”, nini Raja Asih.
Ase lumpat ma Raja Silou Bolak hubani Nagor Laksa, ibaen dong ma hubuan ni Raja Asih bani Simartontu. “Lang be dong Silou Bolak Raja Silou”, nini puanglima ni Raja Asih namargoran Sipitujongkal Tonton.
“Ia sonin ma, naroboh ma Nagor Laksa ia”, nini Raja Asih. Ase diroboh bala sahuling ma Nagor Laksa, domma gan naabah lang gan nabotoh rumbakni. Ase diatas Nagor Laksa ma gan Raja Silou Bolak ase naroboh Nagor Laksa.
Marsurae rumbakni ma gan bala sahuling: “Ia sonin porang ma hita lah”, nini Puanglima Sipitujongkal Tonton. Ase diporang ma gan Nagur Laksa; manombah ma Raja Silou, dibeorehon ma gan Raja Rubun bani tobus hosani. Ase dihorus Raja Asih ma Raja Rubun.
Dibobahon Raja Asih ma Puang Bolon Silou Dunia, sada anakni, sada boruni, dua lumpat hu darat ase lang diboba Raja Asih; in ma ase adong do Harajaon Silou di Asih, ia ma gan na marhuta di Tarumum, binoruhon ni Raja Asih dibaen marsondik do Harajaon Silou mulahsi napambaenkon huta.
Ia na lumpat ondi, sada hu Siparibuan, ia ma sianggian, ia ma nalobe ni Tuan Bangun namangultop-ultop hu tani Siparibuan.
Ase roh ma gan Harajaan Silou hubani parpandean ni Pangulu Siparibuan: “Aha do nani ayakan ni Harajaan Silou hujon”, nini Pangulu Siparibuan. “Au, nialah ni Raja Asih do au ase roh hujon, domma ibobah Raja Asih inang”, nini Harajaan Silou.
“Ia sonin do laho ma ham lobei marlanja pining hu Tanoh Bangun”, nini Pangulu Siparibuan.
“Marlanja pe madear, nadong do hasomanku?”, nini Harajaan Silou. “Adong do hasomanuyu”, nini Pangulu Siparibuan.
Ase laho ma Harajaan Silou marlanja pining hu Tanoh Bangun lanjar mangkahapi Bangun Buntu; ase borhat ma gan sampuluh dua humbani Siparibuan hu huta Bangun Buntu.
“Buhai alo amang namarari”, nini halak parlanja ondi. “Ise do in?”, nini parari. “Ahu par Siparibuan”, nini parlanja ondi. Ase dibuhai ma gan horbangan, bongkot ma gan parlanja ondi hu huta Bangun Buntu, landas ma gan diomou, mate ma gan dua parsaholat Bangun Buntu na margorankon si Guram-guram ompa Parbaju-baju Bosi; lumpat ma gan si Manjomput hu Parapat Buntu, ia ma gan Parsaholat Sirampogos.
Sibar sonin ma hansa dibotoh hanami sin Dolog turi-turianni Raja Anggi-anggi, ia ma na lobeini Tuan Bangun, ale amang na mamasai e.
Share:

Partingkian Bandar Hanopan (2)

Oleh: Limantina Siholoho

Ase dimangmangkon ma gan mangmangni, mangmang mangindo tuah, mangindo tunggung, mangindo mulia, mulia ni raja, ia pangindoanni ia ma gan Ular Sinde, pangindoan tintin pinta-pinta. “Tintin pinta-pinta! Pintahon bangku rayat ompa Nagodang adat ni raja. Tintin pinta-pinta, pintahon bangku puang anak boru!”
Ase roh ma gan hu Silou Bolak boru ni Raja Nagur na margorankon Puang Runtingan Omas, ia ma gan na puang bolonkon di Silou Bolak. Ase tubuh ma gan anak ni puang bolon dua anak dalahi, sintua ma na marhuta di Silou Bolak, raja sianggian ma na marhuta di Silou Dunia, naik raja na margorankon Timbangan Raja. Ia ma ga na mambuat boru, boru ni Si Bayak Pintu Banua namargorankon Si Bunga Sole, ia ma gan puang bolon Silou Dunia, na martuah mardohar na liot soding na basaia parrayat na sahuling, ia ma gan na maranakboruhon si Pisang Buil, namarnagodangkon Pametar Marabut, namarpanggualhon si Barotbot, namarpanarunehon si Metmet nabasaia, ia ma gan niiringkon ni tumbak, bodil, parise, na so ongga mandogei tanoh, niiringkon ni arah-arahan barang hu bah, hu juma barang lahi hu runggu.
Ase ditangar Sibayak Pintu Banua ma gan barita ni anak boru Raja Silou Dunia parrayat na sahuling. Ase laho ma gan suruhan ni Raja Silou Dunia, Nahoda Maharaja ompa si Pisang Buil ompa Pamogang hu Asih; das ma gan di Asih.
“Aha do baritamuyu gamot Silou Dunia na roh hun Asih on?” nini si Motung. “Ia baritanami”, nini si Pisang Buil, “ditangar Sibayak Pintu Banua gan bayak anak boru ni Raja Silou Dunia, sonai ma ahu namine, nini Sibayak Pintu Banua; in ma hataonkonnami”, nini si Pisang Buil. “Banggal huidah hatani Sibayak Pintu Banua, lang da boi au, nini Raja Silou Dunia; in ma ase husuhutkon bani Raja Asih”, nini gamot Silou Dunia.
Ase disuruh Raja Asih ma si Bayur ompa si Motung hu Dili. “Aha do baritamu na roh hun Asih in”, nini Raja Dili dompak si Motung. “Narajahon ma gan Sibayak Pintu Banua, hita do gan marhata bani Hajuruan Sinombah, Hajuruan Sinombah marhata bani Sibayak Parbosi, Sibayak Parbosi marhata bani Raja Hanopan, Raja Hanopan marhata bani Sibayak Juhar, gonup ma hita ditumbuk pudun siompat bulan; martumpu ma gan hita i huta Dili.”
Suhun ma ompat bulan, tumpu ma gan i Tanoh Dili ompa Raja Asih, ompa Raja Silou Dunia. Ase digana Raja Asih ma batu anisan bani ni si Pisang Buil hubani Sibayak Pintu Banua. Pulung ma gan anak ni raja di Pintu Banua; ase iaturhon si Pisang Buil ma gan Barus Singiring marhayu, gonup ma gan parhayu ondi, ia ma gan najadihon jadi jambur.
Kehe ma Raja Asih ompa Raja Dili ompa Raja Silou Dunia niiringkon ni arah-arahan na so ongga mandoge tanoh, humbani Pintu Banua laho hu Baru Jahe. Das ma di Baru Jahe, hundul ma Raja Asih di ombal-ombal ni Baru Jahe rup ompa Raja Dili, ase hundul humani ma Raja Silou Dunia di ombal-ombal Baru Jahe, niiringkon ni arah-arahan, menet humani ma hatani sarune ni si Metmet, manggual homani ma si Barotbot di ombal-ombal Baru Jahe, naatur humani ma gan laho hu huta, ase das ma gan ganupan anak raja.
“Aha do nani tandangan Raja Asih hu Baru Jahe on?”
“Ase ahu roh hujon, laho manrajahon Sibayak Pintu Banua. Sibayak Baru Jahe ma namin Sibayak Pintu Banua on.”
“Anggo sonin do, nadong malo,” nini Pangulu Bolon.
“Ia lang do malo sonin, Sibayak Jambur Lige ma ageni harajaon ni tondongkin”, nini Raja Silou Dunia.
“Ia sonin do madear ma in, laho ma hita hu rumah”, nini Pangulu Bolon.
Ase naaturhon ma use na mannahkon baru Jambur Lige. Ase dinahkon si Pisang Buil ma gan batu Jambur Lige hu atas bungkulanni, Jambur Lige ma goranni. Ase marolop-olop ma halak simbue ompakkon ni anak raja. Manaburhon boras ma gan Puang Bolon Silou Dunia, boru ni Sibayak Pintu Banua na margorankon si Bunga Sole.
Sonin ma turi-turianni raja na duan sundut raja, pambotoh nami harajaon sin Dolog ale amang na sihol mamorih turi-turian. ***
Share:

Partingkian Bandar Hanopan (1)

Oleh: Limantina Siholoho

Text reconstructed from oral tradition:

Marbarung-barung ma nabasaia Pangultop-ultop di lambung ni tualang di biding ni Bah Potani. Sanggah mangultop ia, ibogei ma sorani pangian ni bah ai mardilo-dilo: “Honong ma abang,” nini. “Mabiar ahu,” nini, ai lang pande marlanguy ia janah ma bagas unong ai. “Anggo ahu do manuruh marhonong, aha do habiar?” nini. Marhonong ma tongon Pangultop-ultop.
Jumpah ma ular ompa mariam, ai ma botouni puang anak boru Puang Putori Ijou. “Sonaha do iorbat ho padang lalis in?” Ioarbat ma padang lalis, jumpah ma Puang Putori Ijou, na madear sahalian.
Lang tardohori si puang anak boru ai; dob ai mintor iboban ma gan hu jambur huda. Disuhutkon ma bani Puangta Hajuruan Sinombah: “Adong tuanku puang anak boru Puang Putori Ijou, lang tarsangap ahu”, nini Pangultop-ultop.
Ase disuruh tandil ma orang kaya ampa pamogang, mangihut ma bodil, tumbak, podang, (parise?), gonrang, sarune, ogung, panganak, diporih ma gan hu jambur huda, diboba ma gan hu huta. Lang humani tarsangap Puangta Hajuruan Sinombah.
Ditaruhkon ma hu Dili Tua. Das di Dili Tua boi ma gan disangap. Ase diompoi Raja Dili ma puang anak boru Puang Putori Ijou. Mangihut ma ular ampa mariam. Nabere nitak ma gan ular ondi. Ase na tolkas ma gan mariam ondi, ponggol ma gan mariam ondi, ayap ma gan ujungni, madabuh hu Suhanalu, in ma gan jadi sumbah-sumbahon ni Sibayak Suhanalu.
Ase marsuhutan ma gan Nahoda Maharaja bani Raja Asih. “Adong, alo Motung, alo Bayur, suhutan ni Nahoda Maharaja; adong gan di Dili Tua puang anak boru Puang Putori Ijou. Laho ho Bayur ampa ho Motung.”
“Aha do baritamu na roh hun Asih in?” “Adong do gan di Dili Tua on Puang Putori Ijou, nada gan na tarsangap Raja Dili Puang Putori Ijou, naboba do gan hu Asih, nini Raja Asih.”
“Aha do baritamu na roh hun Dili in, alo Motung?” “Nada gan malo naboba hu Asih puang anak boru Puang Putori Ijou nini Raja Dili.”
Ase laho ma gan Raja Asih marsuhutan bani Puang Nantiamahalela ompa bani Sabudagar Napitu. Marsuhutan ma Puang Nantiamahalela ompa Sabudagar Napitu bani Raja Rum.
“Aha do baritamu na roh hun Asih in alo Sabudagar Napitu?” “Lang be gan na tarpature Raja Asih tanoh Aji.”  “Aha do gan turi-turian ni tanoh Aji ase lang tarpature Raja Asih tanoh Aji ai?” Ia turi-turianni, halani puang anak boru Puang Putori Ijou.”  “Aha do gan habiarmuyu bani par Dili ia?”  “Ia habiar nami, mahapal hota tanoh, boi ma puanglima ni Raja Asih saratus dua puluh.”
Ase dipaborhat Raja Rum ma gan puanglimani Sipitujongkal Tonton, dipaborhat ma omas nansa ulu ni horbou. “In ma nabaen pinuru; ulang bani jolma na bodilhon, bani hora na mahapal ia malah nabodilhon”, nini Raja Rum.
Ase ibodili ma hota na mahapal ondi, ditadingkon ma humbani hota ondi, mulak ma hu Asih. Ase dihurak dakdanak ma panganan ni timah ondi mamorih timah. Dapot dakdanak ondi ma timah ondi, omas hapeni. Marurup ma ganup singkuta ondi, boi ma hota ondi.
Ase laho ma si Bayur markahap ompa si Motung na mangkahapi Dili Tua, ididah na markahap boi ma hota tanoh. Ase borhat ma bala ni Raja Asih sahuling, borhat homani ma bala ni Raja Rum sahuling laho mangalah Dili Tua. Mate ma puanglima ni Raja Dili saratus dua puluh dibunuh puanglima ni Raja Asih.
Ase dapot ma puanglima ni Raja Dili didorap puanglima ni Raja Rum, Sipitujongkal Tonton, ase dibontirhon Sipitujongkal Tonton ma Raja Dili hubagas Paya Bondahara, mate ma Raja Dili.
Ase iparayak Raja Asih ma Puang Putori Ijou hu rumah. “Raja Asih o-u, naihot ma ahu lah”, nini Puang Putori Ijou. “Nada ham malo gan naihot Puang Putori Ijou o-u, bani puang bolon do ham hu Asih”, nini Raja Asih. “Ia sonin do nimu Raja Asih o-u, ulang ahu mantahan hatamuyu; darami ham ma lobei botouhu Pangultop-ultop”, nini Puang Putori Ijou.
Ase laho ma gan Nahoda Maharaja mandarami Pangultop-ultop disuruh Raja Asih, jumpah Nahoda Maharaja ma Pangultop-ultop i tanoh Nagur, diboba Nahoda Maharaja ma hu Asih Pangultop-ultop.
Das ma i Asih Pangultop-ultop dipatuduhkon Raja Asih ma bani Puang Putori Ijou. “In ma botouhia”, nini Puang Putori Ijou. “Ia in ma botoumu nimu Putori Ijou, ase ra ma ham na puang-bolonkon i Asih on?”  “Ra do anggo dong do paidah bisara-bisara ni anak raja bani botouhu Pangultop-ultop”, nini Puang Putori Ijou. Ase diborehon Raja Asih ma jolma sapuludua antup ni arta Raja bani Pangultop-ultop.
“Pangultop-ultop! O-u! Sonaha do hinan turi-turianni ase jumpah ham Puang Putori Ijou?”
“Marbarung-barung ma nabasaia au di lambungni tualang di biding ni Bah Potani, torang ari patarni poltak ma mata ni ari.”  Ai ididah ham mata ni ari, sonaha panonggormuyu alo Pangultop-ultop?” nini Raja Asih. “Masilou ma huidah”, nini Pangultop-ultop. “Ia masilou ma ididah ham, Raja Silou ma ham na marihutkon panonggormuyu”, nini Raja Asih.
“Domma narajahon jadi Raja Silou Pangultop-ultop”, nini Raja Asih dompak Puang Putori Ijou. “Ia domma dirajahon ham, nabere ma Ular Sinde, sabante nitak, sabante rondang Ular Sinde ondi”. “Sonin ma in”, nini Puang Putori Ijou, “in ma ihut-ihut ham Raja Silou, ia dijin marsogot soh botouhin, dijin ma ham mamasuk huta.”
Soh ma gan ular ondi, dibahen ma gan rumahni dihasohan ni ular ondi, ia ma gan na margorankon Silou Bolak nabasaia, in do gan hutani Raja Marompat sintua. In ma bona-bona ni Raja Silou na marmorgahon Tombak Tualang, na marhomitan ultop.
Share:

Pengantar Dari P. Voorhoeve Untuk PBH

Oleh: Limantina Siholoho

PREFACE

The Bandar Hanopan Chronicle is a collection of a legendary, historical and genealogical notes and stories from Dolog Silou, one of the seven local kingdoms in the Batak country Simalungun, east of Lake Toba. It is written in the Simalungun Batak language on a scroll of English paper made from 90 foolscap sheets. Some of these have a watermark A Lumsden, 1845. It was written in the district of Bandar Hanopan in lower Dolog Silou. The scroll was kept in the bamboo container which was kept as a precious heirloom in the adat house (rumah bolon) of the chief of the district, Tuan Bandar Hanopan, who was the descendant of the royal family. It was first mentioned in literature by G.L. Tichelman (Deli Courant 3.7.1936). Unlike many other royal possessions in Simalungun, it survived the social revolution of 1946.

In 1945 I was in Simalungun, searching for my pre-war notes in Simalungun language and literature. I found that most of these had been destroyed during Japanese occupation. Then I was lucky to get the scroll of loan from the owners for several months. The paper was badly damaged as it has been repeatedly crammed into the narrow bamboo. This has caused some loss of text, but after carefully arranging and joining the fragments I felt sure that I had found the correct order. With the help of my secretary Djaporman Saragih a complere transliteration of the text was made. In order to make it accessible to Simalungun readers we somewhat adapted the orthography to the rules given by Japorman’s father Pandita J. Wismar Saragih in an appendix to his Simalungun Batak vocabulary (Partingkian ni hata Simalungun, 1938, p.271-280) but at that time it was not possible to publish the text.

In 1985-86 Djaporman’s typewritten text was copied on a word-processor by K.A. Adelaar on a grant from the Royal Institute (KITLV) in Leiden. The orthography was adapted to the Indonesian Ejaan Yang Disempurnakan. Some parts of the material which I has collected for a scholarly edition were also adapted to the new orthography. I made a draft of a complete Dutch translation, but the historical perspective which I felt be necessary in a scholarly edition is still missing. So at last I decided to make a number of copies of Adelaar’s text for further study by future students of Simalungun language and history.
The text is followed by a short selection of textcritical notes, an English summary of contents and a list of documents (mostly in Batak and Dutch) in my collection of paper in Leiden University Library, which may be used in a further study of this unique Batak historical document.

My thankful thoughts go to all those, deceased and living, who have helped me in this project.

Barchem. October 1993                                              P. Voorhoeve
Share:
Saya Masrul Purba Dasuha, S.Pd seorang pemerhati budaya Simalungun berasal dari Pamatang Bandar Kabupaten Simalungun Sumatera Utara. Simalungun adalah jati diriku, Purba adalah marga kebanggaanku. Saya hidup berbudaya dan akan mati secara berbudaya. Jangan pernah sesekali melupakan sejarah, leluhurmu menjadi sejarah bagimu dan dirimu juga kelak akan menjadi sejarah bagi penerusmu. Abdikanlah dirimu untuk senantiasa bermanfaat bagi sesama karena kita tercipta sejatinya memang sebagai pengabdi.

Video of Day

Blogroll

Flag Counter

Join Us Here

Blog Stats

Categories

Find Us On Facebook